Ateş Dikeni

Ateş dikeni (Pyracantha), gülgiller (Rosaceae) familyasından her dem yeşil dikenli bir çalı türü. Bir ılıman iklim bitkisi olan ateş dikeni Avrupa’nın güney batısından Asya’nın güneydoğusuna kadar olan geniş bir bölgede görülebiliyor. 7 alt türü olan ateş dikenin kültüre alınan çok sayıda melezi de var.

Dağ muşmulası (Cotoneaster) ile akraba olan ateş dikeni, dikenli olması ve yaprak kenarlarının dişli olmasıyla ondan ayrılıyor. Ateş dikeninin kenarları dişli oval yaprakları, beyaz çiçekleri (bahar sonundan ilkyaza kadar görülebilir) ve kırmızıdan sarıya değişen renklerde meyvaları (yaz sonundan itibaren güz sonuna kadar görülebilir) bulunuyor.

Ateş dikeninin yenebilen ve tadı az çok elmaya benzeyen meyvalarına halk dilinde “köpek elması” da deniyormuş. Kuşların yemeyi çok sevdiği bu meyvalar aynı zamanda küçük dostlarımızı sarhoş da ediyor.

Yaprakları ve meyva çekirdekleri zehirli olan bitkinin meyvaları toplanıp ezilerek yıkandığında zehir giderilebiliyormuş. Yine de tadı acımsı olanları sakın ha yemeyin. Bu meyvalardan reçel yapmayı da deneyebilirsiniz.

Meyvalarının yüksek tansiyona iyi geldiği ve hatta kanseri önlediği iddiası da var ama bu iddialar bilimsel olarak kanıtlanmış değil. Yine de hak ettiği değerin verilmediği bir bitki bana kalırsa. Neden mi?...

Hemen izah edeyim: Bahçenize arıların çiçeklerini ve kuşların ise meyvalarını çok sevdiği, dekoratif açıdan her mevsim güzel görünen bir çit bitkisi arıyorsanız eğer, ateş dikeni tam da aradığınız bitki olabilir. Bol ışık isteyen bitki, fazla su ya da kaliteli bir toprak da istemiyor. Budamaya elverişli ve geçit vermeyen sık dallı bir çalı türü olarak bahçede en az yapay malzemeler kadar sağlam bir çit görevi görebiliyor, dekoratif amaçlı olarak ise tek ya da gruplar halinde kullanılabiliyor. Hatta amansız dikenleri nedeniyle alçak pencereleri olan evlerde hırsızlara karşı önlem olarak pencere önüne dikilmesini tavsiye edenler bile var. Öyle ki ateş dikeni pencereye tırmanmaya kalkan bu davetsiz misafirlerin giysilerini lime lime etmeden bırakmıyormuş. Yani adeta bekçi köpeği kadar marifetli bir bitki.

Tohum ya da çelikle üretilmesi oldukça kolay olan ateş dikeni sert rüzgarlara ve hava kirliliğine karşı da dayanıklı bir bitki. Üstelik fiyatı da çok makul... Haliyle insanın aklına şu soru geliyor: bir bitkiden başka ne isteyebilirsiniz ki?... Ah maalesef, ateş dikeni konuşamıyor ama dilerseniz siz ateş dikeninizle konuşabilirsiniz